diff --git a/wyk/10_Atencja.org b/wyk/10_Atencja.org index e976b7c..b56ee17 100644 --- a/wyk/10_Atencja.org +++ b/wyk/10_Atencja.org @@ -37,15 +37,19 @@ nie tylko od pozycji $k$ czy słowa $w_k$. W naszym uproszczonym przypadku jako kontekst możemy rozpatrywać słowo bezpośrednio poprzedzające odgadywane słowa (kontekstem jest $w_{i-1}$). -Wygodnie również przyjąć, że $\sum_{k=1}^j \omega_k = 1$, wówczas mamy do czynienia ze średnią ważoną. +Wygodnie również przyjąć, że $\sum_{k=1}^j \omega_k = 1$ i $\omega_k +\in (0,1)$, wówczas mamy do czynienia ze średnią ważoną. *** Nieznormalizowane wagi atencji Będziemy liczyć nieznormalizowane **wagi atencji** $\hat{\alpha}_{k,j}$. Określają one, jak bardzo słowo $w_j$ „zwraca -uwagę” na poszczególne, inne słowa. Innymi słowy, wagi opisują, jak +uwagę” na poszczególne, inne słowa. Innymi słowy, wagi atencji opisują, jak bardzo słowo $w_k$ pasuje do naszego kontekstu, czyli słowa $w_j$. +*Uwaga*: (nieznormalizowane czy znormalizowane) wagi atencji nie należą do wyuczalnych +wag (parametrów) modelu. + Najprostszy sposób mierzenia dopasowania to po prostu iloczyn skalarny: $$\hat{\alpha}_{k,j} = E(w_k)E(w_j),$$ @@ -95,13 +99,13 @@ jest *zapytaniem* (/query/). To zapytanie dopasowujemy do *kluczy* (/keys/), w najprostszym ujęciu po prostu słów $w_1,\dots,w_{j-1}$ (a właściwie ich zanurzeń). Jeśli klucz pasuje do zapytania, odpowiednia wartość (/value/) jest wydobywana z bazy. Nasza baza jest jednak -„miękka”, nie — zerojedynkowa, zapytanie pasuje klucza w pewnym +„miękka”, nie — zerojedynkowa, zapytanie pasuje do klucza w pewnym stopniu, mniej lub bardziej. W najprostszym ujęciu wartości są tym samym co klucze, czyli z naszej bazy wydobywamy te same zanurzenia słów, których używamy jako kluczy. Można jednak skomplikować schemat rozróżniając klucze i wartości — -mogą one powstawać przez rzutowanie podstawowe zanurzenia różnymi +mogą one powstawać przez rzutowanie podstawowych zanurzeń różnymi macierzami: $$\vec{k_i} = W_k E(w_i),$$ @@ -126,24 +130,24 @@ $$\hat{\alpha}_{i,j} = \vec{q_i}^T\vec{k_j} = (W_q E(w_i))(W_k E(k_j)).$$ Zauważmy, że ciąg $\hat{\alpha}_{1,j},\dots,\hat{\alpha}_{j-1,j}$ można potraktować jako wektor $\hat{\vec{\alpha}_{*,j}}$ i wyliczać w postaci zwartej: -$$\hat{\vec{\alpha}_{*,j}} = \vec{k_j}^T K$$ +$$\hat{\vec{\alpha}_{*,j}} = \vec{q_j}^T K$$ gdzie $K$ to macierz kluczy złożona z wektorów $\vec{k_1},\dots,\vec{k_{j-1}}$, tj. macierz o rozmiarze $d_k \times (j-1)$. Wektor znormalizowanych wag atencji będzie miał wówczas postać: -$$\vec{\alpha}_{*,j} = \operatorname{softmax}(\vec{k_j}^T K).$$ +$$\vec{\alpha}_{*,j} = \operatorname{softmax}(\vec{q_j}^T K).$$ -Dokonajmy teraz agregacji wartości — obliczeniamy średnią wektorów -wartości (\vec{v_i}) ważoną atencją: +Dokonajmy teraz agregacji wartości — obliczamy średnią wektorów +wartości ($\vec{v_i}$) ważoną atencją: $$A(w_1,\dots,j-1) = \alpha_{1,j} \vec{v_1} + \dots + \alpha_{j-1,j} \vec{v_{j-1}} = \sum_{i=1}^{j-1} \alpha_{i,j} v_i.$$ Jeśli $j-1$ wektorów wartości ułożyłem w macierz $V$ (o rozmiarze $(j-1) \times d_v$), powyższy wzór będziemy mogli zapisać jako iloczyn wektora wag atencji i macierzy $V$: -$$A(w_1,\dots,j-1) = \vec{\alpha}_{*,j}^T V = \operatorname{softmax}(\vec{k_j}^T K)^T V.$$ +$$A(w_1,\dots,j-1) = \vec{\alpha}_{*,j}^T V = \operatorname{softmax}(\vec{q_j}^T K)^T V.$$ Sposób patrzenia na atencję przez pryzmat trójki zapytania-klucze-wartości okaże się niezwykle ważny w wypadku modelu Transformer (zob. kolejny wykład).