gdańsk w sierpniu tysiąc dziewięćset osiemdziesiątego roku puste portowy nabrzeża unieruchomiony dźwigi stoczniowe doki z kadłubami opuszczonych statków wygasło życie w przemysłowym organizmie wybrzeża paraliż dosięgną miasta przestała funkcjonować komunikacja autobusowa i tramwajowe <unk> dla tysięcy ludzi nastał czas wielki próby rozpoczął się egzamin dojrzałości i odpowiedzialności stocznia imienia lenina w pierwszych dniach strajku stanęły już wszystkie wydziały robotnicy grupują się wokół budynku dyrekcji zaczynają się jeszcze chaotyczne dyskusji o sprawach najwyższej wagi o samorządności prawa przywilejach i płace zmęczenie fatalną sytuacją gospodarczą kolejkami pod sklepami stosunkami społecznymi propagandą sukces znalazło swoje ujście wyczerpała się zwykła ludzka cierpliwość padają słowa protest stoczniowa administracja nie może być już partnerem szeroki rozmowie o polsce i polakom to odwrócenie się robotników plecami do dyrekcji ma swoją szczególną wymowę nie chodzi już o tysiąc złotych chodzi o robotniczą godność i społeczną sprawiedliwość niezadowolenie zatacza coraz szersze kręgi solidaryzuje się ze stoczniowca mi strajkują niemal wszystkie załogi zakładów trójmiasta ich delegację przybywają do stoczni imienia lenina powstaje międzyzakładowy komitet strajkowy któremu przewodzi lech wałęsa w burzliwych dyskusjach krystalizować się robotnicze postulaty w tych trudnych chwilach nie tylko tam w gdańsku gdzie pokazano makiety pomnika poświęconego pamięci poległych stoczniowców praca no myślą do dramatycznych wydarzeń sprzed dziesięciu lat wybrzeże grudzień rok tysiąc dziewięćset siedemdziesiątych te zdjęcia pokazujemy po raz pierwszy w roku tysiąc dziewięćset osiemdziesiątym tak się nie stało choć tak stać się mogą historia dotykała nas zbyt boleśnie brass jeszcze wysypać las rozwaga wzięła górę nad emocjami i po jednej i po drugiej stronie stoczniowej bramy nie ustają dyskusje zapisywane w bilety na <unk> wydawanych przez stoczniowców trwają niekończący się rozmowy o związkach zawodowych które muszą być prawdziwym reprezentantem interesów ludzi pracy o samorządności rzetelnej informacji gospodarce mieszkaniach płacach cenach i kosztach utrzymania rodzi się lista adresowanych do rządu dwudziestu jeden postulat o które z postulatów za jest jest kilka z tym że konferencja prasowa lecha wałęsy ani on ani nikt inny nie zna odpowiedzi na pytanie jak długo potrwa strajk najważniejsi witowice większe osiągnięć a musi wydać się też mamy jeszcze jeszcze będzie coś będzie można się więc pierwszy dotyczy akcji jest najważniejsze bo to rozwiązanie już pierwsza taka sytuacja wśród stoczniowców andrzej wajda czy powstanie film o synu człowieka z marmuru u stocznia imienia komuny paryskiej w gdyni ta sama determinacja i chęci wytrwania podobny do gdańskiego nas to zrozumienie wagi dziejących się wydarzeń i te same dyskusje o najważniejszych polskich sprawach nie ma chaosu i bałaganu porządek utrzymuje straż robotnicza choć nie jest to łatwe w tak dużej i wstrząsany i emocjami zbiorowości i ligi i do punktu żywnościowego przynosiły paczki nie tylko rodziny stoczniowców ale także przyjaciele znajomi i zupełnie obcy ludzie mam czas leci i nie widziałeś i burzowa i jeszcze oczy i i i no bo chodzi o ulgi i odliczenia w łodzi dużo że kiedyś spa nasz pod gołym niebem powstawały prowizoryczne sypialnie ludzie którzy poczuli że są przerażeni właśnie się <unk> czerwca <unk> walczą dziś i jutro że że chodzi <unk> do <unk> w kraju urodziła się z solidarność strajkującym wybrzeżem huta warszawa hutnicy powołali zakładowy komitet strajkowy na którego czele stanął seweryn jaworski obrady komitetu transmitował zakładowy radiowęzeł śląsk kopalnia manifest lipcowy górnicy dobrze zrozumieli intencje stoczniowcy oni również domagali się zmiany w strukturze ruchu związkowego opowiadali się za demokratyzacji odnową gospodarki uzdrowieniem stosunków społecznych sprawiedliwością i rzetelną oceną ich ciężkiej pracy te właśnie sprawy czasem drażliwe i bolesne były tematem rozmów z komisją rządu jarosław sienkiewicz przewodniczył komitetowi strajkowe mu a na czele komisji rządowej stał wicepremier aleksander kopeć kilkaset osób zgromadziło się codziennie przy głównej bramie stoczni szczecińskiej żony dzieci przyjaciel stąd najczęściej padało pytanie kiedy i jak to się skończy za bramą kolejne dni i godziny płynęły wolno odmierzany nerwowymi dyskusjami i spokojnymi posiłkami zakładowa stołówka funkcjonowała bez zarzutu ale przetrwać w tych warunkach nie było łatwo i i b b b i międzyzakładowy komitet strajkowy obradował codziennie a informacji dostarczała załodze wydawana przez stoczniowców gazeta najwięcej sporów tak jak wszędzie toczyła się wokół związków zawodowych tego czym one mogą i czym być powinny jako organizacja samorząd specjalnie powołana komisja rządowa przybywa do szczecin punkt po punkcie omawiane są postulaty przedstawione przez przewodniczącego mks-u mariana jurczyka na czele komisji stoi wicepremier kazimierz barcikowski a w jej skład wchodzi między innymi andrzej żabińskich pierwsze porozumienie podpisano właśnie w szczecinie gdańsk pierwsze rozmowy komisji przewodniczy wicepremier mieczysław jagielski czyli tam ten dialog nie jest ani łatwy ani prostu wymaga dobrej woli i cierpliwości obu stron polega na szukaniu kompromis nowych rozwiązań korzystnych dla całego narodu ten ten za pośrednictwem radiowęzła rozmów słuchają wszyscy stoczniowcy a czy niż się kiedyś kończy masz jak nasza wieś do sieci lękiem na które też jeszcze nie teraz twarda męska wymiana zdań napięć i chwilę niepewności i chwilę nadzieję się zająć <unk> i <unk> i <unk> się chwila skupienia nabożeństwo celebrowana na terenie gdańskiej stoczni radiowęzeł transmituje każdy spotkasz każdą narady a dyskusję komisji z mks-em wciąż trwają ocenić choć last <unk> to są często się panie premierze naprawdę to nie jest dużo pracy także inne polecam też dlatego też proponuj ci leczenia że sobota i niedziela jeszcze trzepaczki willi będzie na piśmie ale jak się jedzie czy czy galę nam jak wygląda sprawa ta i naprawdę gdzieś wiesz od oto mamy troszkę dziwisz podziałać ale na czarno na białym się cieszymy to prawda ale musi działać cza cza cza trzydziesty pierwszy sierpnia ostatni dzień strajk do stoczni gdańskiej przybywa komisja rządowa z mieczysławem jagielski poprzedzony akceptacją komitetu centralnego partii porozumienie nazwane już umową społeczną zostaje podpisane ta owacja nie jest zdawkowe w tamtej chwili każdemu polakowi kamień spadł z serca minęliśmy bowiem wszyscy razem wysoki próg na drodze do demokratyzacji życia społecznego trzeba zrobić wszystko żeby ta demokratyzacja przyniosła owoc