{ "cells": [ { "cell_type": "markdown", "metadata": { "collapsed": false }, "source": [ "![Logo 1](https://git.wmi.amu.edu.pl/AITech/Szablon/raw/branch/master/Logotyp_AITech1.jpg)\n", "
\n", "

Systemy Dialogowe

\n", "

5. Struktura dialogu [laboratoria]

\n", "

Marek Kubis (2021)

\n", "
\n", "\n", "![Logo 2](https://git.wmi.amu.edu.pl/AITech/Szablon/raw/branch/master/Logotyp_AITech2.jpg)" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "Struktura dialogu\n", "=================\n", "\n", "Dialog mo\u017cna podzieli\u0107 na *tury* b\u0119d\u0105ce naprzemiennymi wypowiedziami\n", "poszczeg\u00f3lnych uczestnik\u00f3w konwersacji.\n", "\n", "\n", "\n", "### Akty mowy\n", "Akcje podejmowane przez m\u00f3wc\u00f3w za pomoc\u0105 wypowiedzi nazywamy *aktami mowy*.\n", "\n", "#### Aspekty akt\u00f3w mowy wed\u0142ug Austina (za Zdunkiewicz 1993)\n", "| Aspekt | Opis |\n", "|-------------:|:-----------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------|\n", "| lokucyjny | dotyczy samego procesu tworzenia okre\u015blonego wyra\u017cenia (bez uwzgl\u0119dnienia kontekstu) |\n", "| illokucyjny | dotyczy tego co m\u00f3wca chce osi\u0105gn\u0105\u0107 za po\u015brednictwem danej wypowiedzi (np. pro\u015bba, ostrze\u017cenie, obietnica, \u017c\u0105danie) |\n", "| perlokucyjny | dotyczy ubocznych cel\u00f3w i rezeltat\u00f3w osi\u0105gni\u0119tych za po\u015brednictwem danej wypowiedzi (np. zlekcewa\u017cenie, obraza, rozbawienie) |\n", "\n", "#### Klasyfikacja akt\u00f3w mowy wed\u0142ug Searla (za Zdunkiewicz 1993)\n", "\n", "| Typ | Cel | Przyk\u0142ady |\n", "|--------------------------:|:------------------------------------------------------------|:------------------------|\n", "| asercja (assertive) | przedstawienie s\u0105du o stanie rzeczy | w\u0105tpienie |\n", "| dyrektywa (directive) | wywieranie nacisku na odbiorc\u0119 | rozkaz, pro\u015bba |\n", "| komisywa (commisive) | podjecie zobowi\u0105zania | obietnica, zobowi\u0105zanie |\n", "| ekspresywa (expressive) | wyra\u017cenie stanu emocjonalnego | gratulacje, kondolencje |\n", "| deklaratywa (declarative) | wywo\u0142anie okre\u015blonego stanu rzeczy w stosunkach spo\u0142ecznych | mianowanie |" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "### Akty dialogowe\n", "\n", "Buduj\u0105c system dialogowy zwykle przyjmuje si\u0119 w\u0119\u017csza i jednocze\u015bnie bardziej\n", "szczeg\u00f3\u0142ow\u0105 klasyfikacj\u0119.\n", "Tzw. *akty dialogowe* stanowi\u0105 reprezentacj\u0119 znaczenia wypowiedzi u\u017cytkownika i/lub systemu.\n", "\n", "Przyjrzyjmy si\u0119 teraz klasyfikacji akt\u00f3w dialogowych, kt\u00f3re Henderson i in. (2013), wzoruj\u0105c si\u0119 na Youngu i in. (2010), przyj\u0119li na potrzeby ewaluacji system\u00f3w rekomenduj\u0105cych restauracje." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": null, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "!mkdir -p l04\n", "%cd l04\n", "!wget -c https://github.com/matthen/dstc/releases/download/v1/dstc2_test.tar.gz\n", "!tar xzvf dstc2_test.tar.gz\n", "%cd .." ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "#### Akty u\u017cytkownika\n", "\n", "| Typ | Opis |\n", "|---------:|:-----------------------------------|\n", "| ack | potwierdzenie |\n", "| affirm | zatwierdzenie |\n", "| bye | zako\u0144czenie rozmowy |\n", "| hello | przywitanie |\n", "| help | pro\u015bba o pomoc (bez szczeg\u00f3\u0142\u00f3w) |\n", "| negate | zaprzeczenie |\n", "| null | akt niezrozumia\u0142y dla systemu |\n", "| repeat | pro\u015bba o powt\u00f3rzenie |\n", "| reqalts | pro\u015bba o alternatywn\u0105 rekomendacj\u0119 |\n", "| reqmore | pro\u015bba o uszczeg\u00f3\u0142owienie |\n", "| restart | \u017c\u0105danie restartu |\n", "| silence | cisza |\n", "| thankyou | podzi\u0119kowanie |\n", "| confirm | potwierdzenie warto\u015bci slotu |\n", "| deny | odrzucenie warto\u015bci slotu |\n", "| inform | przekazanie warto\u015bci slotu |\n", "| request | pro\u015bba o podanie warto\u015bci slotu |" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "Zilustrujmy powy\u017csze zestawienie przyk\u0142adami bezpo\u015brednio ze zbioru testowego konkursu *Dialog State Tracking Challenge 2*." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": null, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "import glob\n", "import json\n", "import tabulate\n", "import itertools\n", "\n", "def acts2desc(acts):\n", " descs = []\n", "\n", " for intent, iacts in itertools.groupby(sorted(acts, key=lambda x: x['act']), key=lambda x: x['act']):\n", " slots = ','.join(f'{slot[0]}={slot[1]}' if slot[0] != 'slot' else slot[1] for act in iacts for slot in act['slots'])\n", " descs.append(f'{intent}({slots})')\n", "\n", " return '&'.join(descs) if descs else 'null()'\n", "\n", "examples = set()\n", "\n", "for path in sorted(glob.glob('l04/data/**/label.json', recursive=True)):\n", " if len(examples) > 30:\n", " break\n", "\n", " with open(path) as f:\n", " for turn in json.load(f)['turns']:\n", " examples.add((acts2desc(turn['semantics']['json']), turn['transcription']))\n", " # examples.add(((turn['semantics']['cam']), turn['transcription']))\n", "\n", "tabulate.tabulate(examples, tablefmt='html', headers=['act', 'utterance'])" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "Powy\u017csze przyk\u0142ady pokazuj\u0105, \u017ce tury nie zawsze s\u0105 pe\u0142nymi zdaniami. Komunikacja przy u\u017cyciu mowy\n", "ma spontaniczny charakter, st\u0105d w toku konwersacji mog\u0105 pojawi\u0107 si\u0119 poprawki, wtr\u0119ty czy \u017c\u0105dania\n", "restartu.\n", "\n", "#### Akty systemu\n", "\n", "| Typ | Opis |\n", "|----------------------------:|:--------------------------------------------------------|\n", "| affirm | potwierdzenie |\n", "| bye | zako\u0144czenie rozmowy |\n", "| canthear | \u201enic nie s\u0142ysz\u0119\u201d |\n", "| confirm-domain | pro\u015bba o potwierdzenie dziedziny |\n", "| negate | zaprzeczenie |\n", "| repeat | pro\u015bba o powt\u00f3rzenie |\n", "| reqmore | sprawdzenie czy u\u017cytkownik chce dodatkowych informacji |\n", "| welcomemsg | przywitanie |\n", "| canthelp | \u201enie mog\u0119 pom\u00f3c\u201d |\n", "| canthelp.missing_slot_value | \u201epotrzebuj\u0119 pozna\u0107 warto\u015b\u0107 slotu, \u017ceby pom\u00f3c\u201d |\n", "| expl-conf | potwierdzenie (wprost), \u017ce slot ma dan\u0105 warto\u015b\u0107 |\n", "| impl-conf | potwierdzenie (nie wprost), \u017ce slot ma dan\u0105 warto\u015b\u0107 |\n", "| inform | poinformowanie u\u017cytkownika, o przyj\u0119tej warto\u015bci slotu |\n", "| offer | rekomendacja (restauracji) |\n", "| request | pytanie u\u017cytkownika o warto\u015b\u0107 slotu |\n", "| select | pro\u015bba o dokonanie wyboru spo\u015br\u00f3d przedstawionych opcji |\n", "\n", "Przyjrzyjmy si\u0119 r\u00f3wnie\u017c przyk\u0142adom akt\u00f3w systemowych." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": null, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "import glob\n", "import json\n", "import tabulate\n", "\n", "examples = set()\n", "\n", "for path in sorted(glob.glob('l04/data/**/log.json', recursive=True)):\n", " if len(examples) > 30:\n", " break\n", "\n", " with open(path) as f:\n", " for turn in json.load(f)['turns']:\n", " output = turn['output']\n", " examples.add((acts2desc(output['dialog-acts']), output['transcript']))\n", "\n", "tabulate.tabulate(examples, tablefmt='html', headers=['act', 'utterance'])" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "Jak wida\u0107 w powy\u017cszym uj\u0119ciu akty dialogowe takie jak `inform`, `request` czy `expl-conf` mog\u0105\n", "przyjmowa\u0107 pewne parametry.\n", "\n", "### Ramy\n", "Struktur\u0105 danych powszechnie wykorzystywan\u0105 w systemach dialogowych do reprezentacji wiedzy\n", "jest *rama* (ang. *frame*).\n", "Ramy s\u0105 wykorzystywane zar\u00f3wno do reprezentowania poszczeg\u00f3lnych akt\u00f3w mowy jak i do\n", "modelowania bie\u017c\u0105cego stanu dialogu oraz cel\u00f3w u\u017cytkownika.\n", "Rama ma nazw\u0119 oraz pewn\u0105 liczb\u0119 *slot\u00f3w*. Ka\u017cdy slot ma okre\u015blon\u0105 nazw\u0119 oraz warto\u015b\u0107.\n", "\n", "Ramy przedstawione poni\u017cej stanowi\u0105 reprezentacje akt\u00f3w dialogowych." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": null, "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "import json\n", "\n", "samples = ['voip-00d76b791d-20130327_005342',\n", " 'voip-00d76b791d-20130327_012544',\n", " 'voip-0f41c16f2f-20130402_004710']\n", "\n", "for sample in samples:\n", " with open(f'l04/data/Mar13_S2A0/{sample}/label.json') as f:\n", " print(json.dumps(json.load(f)['turns'][3]['semantics']['json'], indent=2))" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "Zadanie\n", "-------\n", "Opisa\u0107 wypowiedzi u\u017cytkownika i odpowiedzi systemu zgromadzone w Pa\u0144stwa korpusie eksperymentalnym (tj. plikach `*.tsv` w katalogu `data`) aktami dialogowymi." ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "### Uwagi\n", "\n", " - Akty reprezentuj\u0105ce znaczenie poszczeg\u00f3lnych wypowiedzi nale\u017cy umieszcza\u0107 w trzeciej kolumnie plik\u00f3w `*.tsv`.\n", "\n", " - Do zapisu akt\u00f3w prosz\u0119 stosowa\u0107 notacj\u0119 wykorzystywan\u0105 w przyk\u0142adach (`inform(phone=01223 244277)&offer(name=the lucky star)`).\n", "\n", " - Klasyfikacja akt\u00f3w dialogowych przedstawiona przez Hendersona i in. (2013) mo\u017ce stanowi\u0107 dobry punkt wyj\u015bcia, ale nie trzeba si\u0119 jej kurczowo trzyma\u0107." ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "Przyk\u0142adowe narz\u0119dzia do oznaczania tekstu\n", "------------------------------------------\n", "\n", " - [brat](http://brat.nlplab.org/)\n", "\n", " - [doccano](https://github.com/doccano/doccano)\n", "\n", " - [WebAnno](https://webanno.github.io/webanno/)\n", "\n", " - [LabelStudio](https://labelstud.io/)\n", "\n", " - Microsoft Excel, Office 365 itp.\n" ] }, { "cell_type": "markdown", "metadata": {}, "source": [ "Literatura\n", "----------\n", " 1. Austin, John Langshaw, How to Do Things with Words, Oxford, 1962.\n", "\n", " 2. John Searle, Speech Acts, Cambridge University Press, 1969, ISBN 0-521-09626-X.\n", "\n", " 3. Dorota Zdunkiewicz, Akty mowy, Wsp\u00f3\u0142czesny j\u0119zyk polski, Wroc\u0142aw, 1993, pp. 259-270.\n", "\n", " 4. Matthew Henderson, Blaise Thomson, Jason D. Williams, The Second Dialog State Tracking Challenge, SIGDIAL 2014, 263-272." ] } ], "metadata": { "jupytext": { "cell_metadata_filter": "-all", "main_language": "python", "notebook_metadata_filter": "-all" }, "author": "Marek Kubis", "email": "mkubis@amu.edu.pl", "lang": "pl", "subtitle": "5.Struktura dialogu[laboratoria]", "title": "Systemy Dialogowe", "year": "2021" }, "nbformat": 4, "nbformat_minor": 4 }