{ "cells": [ { "cell_type": "markdown", "id": "continued-dinner", "metadata": {}, "source": [ "![Logo 1](https://git.wmi.amu.edu.pl/AITech/Szablon/raw/branch/master/Logotyp_AITech1.jpg)\n", "
\n", "

Komputerowe wspomaganie tłumaczenia

\n", "

2. Zaawansowane użycie pamięci tłumaczeń [laboratoria]

\n", "

Rafał Jaworski (2021)

\n", "
\n", "\n", "![Logo 2](https://git.wmi.amu.edu.pl/AITech/Szablon/raw/branch/master/Logotyp_AITech2.jpg)" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "aggregate-listing", "metadata": {}, "source": [ "Wiemy już, do czego służy pamięć tłumaczeń. Spróbujmy przeprowadzić mały research, którego celem będzie odkrycie, w jaki sposób do pamięci tłumaczeń podchodzą najwięksi producenci oprogramowania typu CAT.\n" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "golden-turkish", "metadata": {}, "source": [ "### Ćwiczenie 1: Wykonaj analizę funkcjonalności pamięci tłumaczeń w programach SDL Trados Studio 2021 oraz Kilgray memoQ. Dla obu programów wypisz funkcje, które są związane z TM oraz zaznacz, które funkcje są wspólne dla obu programów oraz których funkcji Tradosa brakuje w memoQ oraz odwrotnie." ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "retired-burke", "metadata": {}, "source": [ "Odpowiedź:" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "existing-approval", "metadata": {}, "source": [ "Jedną z funkcji dostępnych we wszystkich większych programach do wspomagania tłumaczenia jest znajdowanie bardzo pewnych dopasowań w pamięci tłumaczeń. Są one zwane **ICE** (In-Context Exact match) lub 101% match. Są to takie dopasowania z pamięci tłumaczeń, dla których nie tylko zdanie źródłowe z TM jest identyczne z tłumaczonym, ale także poprzednie zdanie źródłowe z TM zgadza się z poprzednim zdaniem tłumaczonym oraz następne z TM z następnym tłumaczonym." ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "decimal-electricity", "metadata": {}, "source": [ " Rozważmy przykładową pamięć tłumaczeń z poprzednich zajęć (można do niej dorzucić kilka przykładów):" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 17, "id": "confident-prison", "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "translation_memory = [\n", " ('Wciśnij przycisk Enter', 'Press the ENTER button'), \n", " ('Sprawdź ustawienia sieciowe', 'Check the network settings'),\n", " ('Drukarka jest wyłączona', 'The printer is switched off'),\n", " ('Wymagane ponowne uruchomienie komputera', 'System restart required')\n", " ]" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "informal-breakdown", "metadata": {}, "source": [ "### Ćwiczenie 2: Zaimplementuj funkcję ice_lookup, przyjmującą trzy parametry: aktualnie tłumaczone zdanie, poprzednio tłumaczone zdanie, następne zdanie do tłumaczenia. Funkcja powinna zwracać dopasowania typu ICE. Nie pozwól, aby doszło do błędów podczas sprawdzania pierwszego i ostatniego przykładu w pamięci (ze względu na brak odpowiednio poprzedzającego oraz następującego przykładu)." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 18, "id": "continental-submission", "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "def ice_lookup(sentence, prev_sentence, next_sentence):\n", " # Wyniki dopasowania ICE\n", " ice_matches = []\n", "\n", " # Iterujemy przez pamięć tłumaczeń, pomijając pierwszy i ostatni element dla bezpieczeństwa kontekstowego\n", " for index in range(1, len(translation_memory) - 1):\n", " # Pobieramy obecne, poprzednie i następne zdania z TM\n", " prev_tm_sentence, _ = translation_memory[index - 1]\n", " current_tm_sentence, current_tm_translation = translation_memory[index]\n", " next_tm_sentence, _ = translation_memory[index + 1]\n", "\n", " # Sprawdzamy, czy wszystkie trzy zdania zgadzają się z odpowiednikami w TM\n", " if (prev_tm_sentence == prev_sentence and current_tm_sentence == current_sentence and next_tm_sentence == next_sentence):\n", " ice_matches.append(current_tm_translation)\n", "\n", " return ice_matches" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "figured-server", "metadata": {}, "source": [ "Inną powszechnie stosowaną techniką przeszukiwania pamięci tłumaczeń jest tzw. **fuzzy matching**. Technika ta polega na wyszukiwaniu zdań z pamięci, które są tylko podobne do zdania tłumaczonego. Na poprzednich zajęciach wykonywaliśmy funkcję tm_lookup, która pozwalała na różnicę jednego słowa." ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "beautiful-fancy", "metadata": {}, "source": [ "Zazwyczaj jednak funkcje fuzzy match posiadają znacznie szersze możliwości. Ich działanie opiera się na zdefiniowaniu funkcji $d$ dystansu pomiędzy zdaniami $x$ i $y$. Matematycznie, funkcja dystansu posiada następujące właściwości:\n", "1. $\\forall_{x,y} d(x,y)\\geqslant 0$\n", "2. $\\forall_{x,y} d(x,y)=0 \\Leftrightarrow x=y$\n", "3. $\\forall_{x,y} d(x,y)=d(y,x)$\n", "4. $\\forall_{x,y,z} d(x,y) + d(y,z)\\geqslant d(x,z)$" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "square-usage", "metadata": {}, "source": [ "Rozważmy następującą funkcję:" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 19, "id": "fourth-pillow", "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "def sentence_distance(x,y):\n", " return abs(len(y) - len(x))" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "mediterranean-cosmetic", "metadata": {}, "source": [ "### Ćwiczenie 3: Czy to jest poprawna funkcja dystansu? Które warunki spełnia?" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "graduate-theorem", "metadata": {}, "source": [ "Odpowiedź: Nie, ponieważ w tej funkcji interesuje nas tylko długość zdania, tzn. drugi warunek nie będzie spełniony\n", "\n", "Przykład: `kot != bok`, a dla tej funkcji zwróci 0\n", "\n", "Spełnione warunki: 1, 3, 4" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "native-amber", "metadata": {}, "source": [ "A teraz spójrzmy na taką funkcję:" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 20, "id": "continued-christopher", "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "def sentence_distance(x,y):\n", " if (x == y):\n", " return 0\n", " else:\n", " return 3" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "every-surveillance", "metadata": {}, "source": [ "### Ćwiczenie 4: Czy to jest poprawna funkcja dystansu? Które warunki spełnia?" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "metallic-leave", "metadata": {}, "source": [ "Odpowiedź: Tak, spełnia wszystkie warunki\n", "\n", "Sprawdzenie dla warunku 4" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 29, "id": "349a3547", "metadata": {}, "outputs": [ { "name": "stdout", "output_type": "stream", "text": [ "True\n", "True\n", "True\n", "True\n" ] } ], "source": [ "# x == y i y == z\n", "print(sentence_distance(\"kot\", \"kot\") + sentence_distance(\"kot\", \"kot\") >= sentence_distance(\"kot\", \"kot\"))\n", "\n", "# x == y i y != z\n", "print(sentence_distance(\"kot\", \"kot\") + sentence_distance(\"kot\", \"pies\") >= sentence_distance(\"kot\", \"pies\"))\n", "\n", "# x != y i y == z\n", "print(sentence_distance(\"kot\", \"pies\") + sentence_distance(\"pies\", \"pies\") >= sentence_distance(\"kot\", \"pies\"))\n", "\n", "# x != y i y != z\n", "print(sentence_distance(\"kot\", \"pies\") + sentence_distance(\"pies\", \"kot\") >= sentence_distance(\"kot\", \"kot\"))" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "executed-baptist", "metadata": {}, "source": [ "Wprowadźmy jednak inną funkcję dystansu - dystans Levenshteina. Dystans Levenshteina pomiędzy dwoma łańcuchami znaków definiuje się jako minimalną liczbę operacji edycyjnych, które są potrzebne do przekształcenia jednego łańcucha znaków w drugi. Wyróżniamy trzy operacje edycyjne:\n", "* dodanie znaku\n", "* usunięcie znaku\n", "* zamiana znaku na inny" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "square-brown", "metadata": {}, "source": [ "### Ćwiczenie 5: Czy dystans Levenshteina jest poprawną funkcją dystansu? Uzasadnij krótko swoją odpowiedź sprawdzając każdy z warunków." ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "bibliographic-stopping", "metadata": {}, "source": [ "Odpowiedź:\n", "- Dystans Levenshteina jest zawsze nieujemny\n", "- Jeśli dwa ciągi są identyczne, nie potrzeba żadnych operacji do przekształcenia jednego w drugi\n", "- Dystans Levenshteina jest symetryczny, ponieważ liczba operacji wymaganych do przekształcenia ciągu A w ciąg B jest taka sama jak liczba operacji potrzebnych do przekształcenia ciągu B w ciąg A\n", "- Dystans Levenshteina spełnia nierówność trójkąta. Można to uzasadnić rozważając, że przekształcenie ciągu X w Y przez ciąg pośredni Z (najpierw przekształcając X w Z, a następnie Z w Y) nie będzie wymagać więcej operacji niż bezpośrednie przekształcenie X w Y" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "attended-channels", "metadata": {}, "source": [ "W Pythonie dostępna jest biblioteka zawierająca implementację dystansu Levenshteina. Zainstaluj ją w swoim systemie przy użyciu polecenia:\n", "\n", "`pip3 install python-Levenshtein`\n", "\n", "I wypróbuj:" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 21, "id": "secondary-wrist", "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "2" ] }, "execution_count": 21, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "from Levenshtein import distance as levenshtein_distance\n", "\n", "levenshtein_distance(\"kotek\", \"kotki\")\n" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "concrete-satellite", "metadata": {}, "source": [ "Funkcja ta daje nam możliwość zdefiniowania podobieństwa pomiędzy zdaniami:" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 22, "id": "associate-tuner", "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "def levenshtein_similarity(x,y):\n", " return 1 - levenshtein_distance(x,y) / max(len(x), len(y))" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "built-michael", "metadata": {}, "source": [ "Przetestujmy ją!" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 23, "id": "focal-pathology", "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "0.9166666666666666" ] }, "execution_count": 23, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "levenshtein_similarity('Program jest uruchomiony', 'Program jest uruchamiany')" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 24, "id": "roman-ceiling", "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "0.9428571428571428" ] }, "execution_count": 24, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "levenshtein_similarity('Spróbuj wyłączyć i włączyć komputer', 'Spróbuj włączyć i wyłączyć komputer')" ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 25, "id": "invisible-cambodia", "metadata": {}, "outputs": [ { "data": { "text/plain": [ "0.631578947368421" ] }, "execution_count": 25, "metadata": {}, "output_type": "execute_result" } ], "source": [ "levenshtein_similarity('Spróbuj wyłączyć i włączyć komputer', 'Nie próbuj wyłączać i włączać drukarki')" ] }, { "cell_type": "markdown", "id": "administrative-phoenix", "metadata": {}, "source": [ "### Ćwiczenie 6: Napisz funkcję fuzzy_lookup, która wyszuka w pamięci tłumaczeń wszystkie zdania, których podobieństwo Levenshteina do zdania wyszukiwanego jest większe lub równe od ustalonego progu." ] }, { "cell_type": "code", "execution_count": 26, "id": "genetic-cradle", "metadata": {}, "outputs": [], "source": [ "# Write a fuzzy_lookup function that will search the translation memory for all sentences whose Levenshtein similarity to the searched sentence is greater than or equal to a set threshold.\n", "def fuzzy_lookup(sentence, threshold):\n", " fuzzy_matches = []\n", "\n", " # Iterujemy przez pamięć tłumaczeń\n", " for tm_sentence, tm_translation in translation_memory:\n", " # Sprawdzamy, czy podobieństwo Levenshteina jest większe niż próg\n", " if levenshtein_similarity(sentence, tm_sentence) >= threshold:\n", " fuzzy_matches.append(tm_translation)\n", "\n", " return fuzzy_matches" ] } ], "metadata": { "author": "Rafał Jaworski", "email": "rjawor@amu.edu.pl", "kernelspec": { "display_name": "Python 3", "language": "python", "name": "python3" }, "lang": "pl", "language_info": { "codemirror_mode": { "name": "ipython", "version": 3 }, "file_extension": ".py", "mimetype": "text/x-python", "name": "python", "nbconvert_exporter": "python", "pygments_lexer": "ipython3", "version": "3.10.14" }, "subtitle": "2. Zaawansowane użycie pamięci tłumaczeń", "title": "Komputerowe wspomaganie tłumaczenia", "year": "2021" }, "nbformat": 4, "nbformat_minor": 5 }