rep1/kons.txt

<EFBFBD><EFBFBD>Z art. 2 Konstytucji wynika, |e Rzeczpospolita Polska ma by paDstwem demokratycznym (demokracja uniwersalna). W najprostszym ujciu okre[lenie to oznacza, |e w Polsce panowa powinien ustr<00>j demokratyczny, w kt<00>rym wBadz sprawuje nar<00>d. Jest to ustr<00>j stanowicy w swoim zaBo|eniu zaprzeczenie ustroju autorytarnego oraz dyktatury.

Sama demokracja nie zostaBa jednak w |adnym postanowieniu Konstytucji zdefiniowana. Dzieje si tak dlatego, |e pojcie demokracji jest pojciem opisowym, nienadajcym si do zdefiniowania za pomoc przepis<00>w prawnych. Mo|na jedynie wskazywa jego cz[ci skBadowe, do kt<00>rych nale| przede wszystkim: wBadza narodu (art. 4 ust. 1 Konstytucji) poddajca swoje organy przedstawicielskie cyklicznej legitymizacji w wolnych i powszechnych wyborach (art. 96 ust. 2, 97 ust. 2, 127 ust. 1 Konstytucji), pluralizm polityczny (art. 11 Konstytucji), r<00>wno[ obywateli (art. 32 i 33 Konstytucji), gwarantowanie wolno[ci i praw czBowieka i obywatela (art. 30 76 Konstytucji), w szczeg<00>lno[ci wolno[ci gBoszenia swoich pogld<00>w (art. 54 ust. 1 Konstytucji) i zwizanej z ni wolno[ci prasy (art. 14 Konstytucji), zabezpieczenie praw i wolno[ci okre[lonymi gwarancjami materialnymi i proceduralnymi (art. 77 81 Konstytucji), przestrzeganie zasady podziaBu wBadz (art. 10 Konstytucji) i zasady ich kadencyjno[ci (art. 98 ust. 1, 127 ust. 2, 183 ust. 3, 185, 187 ust. 3, 199 ust. 1 Konstytucji) oraz jawno[ci dziaBania (art. 45, 113 Konstytucji) itd.

Dopiero jednak caBoksztaBt konstytucyjnej regulacji instytucji i procedur demokratycznych w poBczeniu z praktyk ich stosowania mo|e da odpowiedz na pytanie czy i w jakim stopniu Rzeczpospolita Polska jest paDstwem demokratycznym. StopieD demokracji zale|y przy tym nie tylko od samej konstytucji, lecz r<00>wnie| w okre[lonej mierze od regulacji ustawowej, kt<00>ra w zakresie przez konstytucj dozwolonym prowadzi mo|e do rozbudowy bdz erozji instytucji demokratycznych w kraju. Uznanie regulacji ustawowej za niekonstytucyjn z powodu naruszenia zasady paDstwa demokratycznego nastpi za[ mo|e jedynie w przypadku stwierdzenia przez TrybunaB Konstytucyjny sprzeczno[ci ustawy z jak[ szczeg<00>Bow zasad wypBywajc z zasady demokracji albo w przypadku kolizji ustawy z konkretnym przepisem konstytucyjnym jedn z takich zasad urzeczywistniajcym. O ile wic nie mo|na poddawa pod dyskusj samej zasady demokracji, to samo jej pojcie jest niedookre[lone, a Konstytucja pozostawia pewne pole do dyskusji nad jej ksztaBtem.

Doda w zwizku z tym nale|y, |e w przeszBo[ci w Polsce, a obecnie w innych krajach, obserwuje si sytuacj, w kt<00>rej trudno wytyczy jasn granic midzy ustrojem demokratycznym a autorytarnym. Innymi sBowy, z racji tego, |e demokracja mo|e by stopniowana (mo|e by jej w konkretnym paDstwie albo w konkretnym okresie dziejowym mniej lub wicej), nie mo|na niekiedy z caBkowit pewno[ci powiedzie czy dany ustr<00>j jest ustrojem demokratycznym czy autorytarnym. Mo|na przyj jedynie, |e wa|n (ale nie niezawodn) wskaz<00>wk m<00>wic o tym, |e okre[lone paDstwo wyszBo z zakresu demokracji i pod|a w kierunku rzd<00>w niedemokratycznych jest prawne, lub tylko faktyczne, zniesienie obowizywania zasady kadencyjno[ci jego organ<00>w, kt<00>re w poBczeniu z zachwianiem zasady podziaBu wBadz wyrywa wBadz z rk narodu i przekazuje j jakiej[ jednostce lub grupie. Zagadnienie to wi|e si oczywi[cie z kwesti wolnych (niemanipulowanych) wybor<00>w powszechnych, kt<00>re stanowi nieodBczny element demokracji.