1.9 MiB
Uczenie maszynowe
2. Regresja liniowa
2.1. Funkcja kosztu
Zadanie
Znając $x$ – ludność miasta (w dziesiątkach tysięcy mieszkańców), należy przewidzieć $y$ – dochód firmy transportowej (w dziesiątkach tysięcy dolarów).
(Dane pochodzą z kursu „Machine Learning”, Andrew Ng, Coursera).
import numpy as np
import matplotlib
import matplotlib.pyplot as pl
import ipywidgets as widgets
%matplotlib inline
%config InlineBackend.figure_format = 'svg'
from IPython.display import display, Math, LatexDane
with open('data01_train.csv') as data:
for line in data.readlines()[:10]:
print(line)6.1101,17.592 5.5277,9.1302 8.5186,13.662 7.0032,11.854 5.8598,6.8233 8.3829,11.886 7.4764,4.3483 8.5781,12 6.4862,6.5987 5.0546,3.8166
Wczytanie danych
import csv
reader = csv.reader(open('data01_train.csv'), delimiter=',')
x = list()
y = list()
for xi, yi in reader:
x.append(float(xi))
y.append(float(yi))
print('x = {}'.format(x[:10]))
print('y = {}'.format(y[:10]))x = [6.1101, 5.5277, 8.5186, 7.0032, 5.8598, 8.3829, 7.4764, 8.5781, 6.4862, 5.0546] y = [17.592, 9.1302, 13.662, 11.854, 6.8233, 11.886, 4.3483, 12.0, 6.5987, 3.8166]
Hipoteza i parametry modelu
Jak przewidzieć $y$ na podstawie danego $x$? W celu odpowiedzi na to pytanie będziemy starać się znaleźć taką funkcję $h(x)$, która będzie najlepiej obrazować zależność między $x$ a $y$, tj. $y \sim h(x)$.
Zacznijmy od najprostszego przypadku, kiedy $h(x)$ jest po prostu funkcją liniową. Ogólny wzór funkcji liniowej to
$$ h(x) = a , x + b $$
Pamiętajmy jednak, że współczynniki $a$ i $b$ nie są w tej chwili dane z góry – naszym zadaniem właśnie będzie znalezienie takich ich wartości, żeby $h(x)$ było „możliwie jak najbliżej” $y$ (co właściwie oznacza to sformułowanie, wyjaśnię potem).
Poszukiwaną funkcję $h$ będziemy nazywać funkcją hipotezy, a jej współczynniki – parametrami modelu.
W teorii uczenia maszynowego parametry modelu oznacza się na ogół grecką literą $\theta$ z odpowiednimi indeksami, dlatego powyższy wzór opisujący liniową funkcję hipotezy zapiszemy jako $$ h(x) = \theta_0 + \theta_1 x $$
Parametry modelu tworzą wektor, który oznaczymy po prostu przez $\theta$:
$$ \theta = \left[\begin{array}{c}\theta_0\\ \theta_1\end{array}\right] $$
Żeby podkreślić fakt, że funkcja hipotezy zależy od parametrów modelu, będziemy pisać $h_\theta$ zamiast $h$:
$$ h_{\theta}(x) = \theta_0 + \theta_1 x $$
Przyjrzyjmy się teraz, jak wyglądają dane, które mamy modelować:
Na poniższym wykresie możesz spróbować ręcznie dopasować parametry modelu $\theta_0$ i $\theta_1$ tak, aby jak najlepiej modelowały zależność między $x$ a $y$:
# Funkcje rysujące wykres kropkowy oraz prostą regresyjną
def regdots(x, y):
fig = pl.figure(figsize=(16*.6, 9*.6))
ax = fig.add_subplot(111)
fig.subplots_adjust(left=0.1, right=0.9, bottom=0.1, top=0.9)
ax.scatter(x, y, c='r', s=50, label='Dane')
ax.set_xlabel(u'Wielkość miejscowości [dzies. tys. mieszk.]')
ax.set_ylabel(u'Dochód firmy [dzies. tys. dolarów]')
ax.margins(.05, .05)
pl.ylim(min(y) - 1, max(y) + 1)
pl.xlim(min(x) - 1, max(x) + 1)
return fig
def regline(fig, fun, theta, x):
ax = fig.axes[0]
x0, x1 = min(x), max(x)
X = [x0, x1]
Y = [fun(theta, x) for x in X]
ax.plot(X, Y, linewidth='2',
label=(r'$y={theta0}{op}{theta1}x$'.format(
theta0=theta[0],
theta1=(theta[1] if theta[1] >= 0 else -theta[1]),
op='+' if theta[1] >= 0 else '-')))
def legend(fig):
ax = fig.axes[0]
handles, labels = ax.get_legend_handles_labels()
# try-except block is a fix for a bug in Poly3DCollection
try:
fig.legend(handles, labels, fontsize='15', loc='lower right')
except AttributeError:
passfig = regdots(x,y)
legend(fig)# Hipoteza: funkcja liniowa jednej zmiennej
def h(theta, x):
return theta[0] + theta[1] * x# Przygotowanie interaktywnego wykresu
sliderTheta01 = widgets.FloatSlider(min=-10, max=10, step=0.1, value=0, description=r'$\theta_0$', width=300)
sliderTheta11 = widgets.FloatSlider(min=-5, max=5, step=0.1, value=0, description=r'$\theta_1$', width=300)
def slide1(theta0, theta1):
fig = regdots(x, y)
regline(fig, h, [theta0, theta1], x)
legend(fig)widgets.interact_manual(slide1, theta0=sliderTheta01, theta1=sliderTheta11)interactive(children=(FloatSlider(value=0.0, description='$\\\\theta_0$', max=10.0, min=-10.0), FloatSlider(valu…
<function __main__.slide1(theta0, theta1)>
Skąd wiadomo, że przewidywania modelu (wartości funkcji $h(x)$) zgadzaja się z obserwacjami (wartości $y$)?
Aby to zmierzyć wprowadzimy pojęcie funkcji kosztu.
Funkcja kosztu
Funkcję kosztu zdefiniujemy w taki sposób, żeby odzwierciedlała ona różnicę między przewidywaniami modelu a obserwacjami.
Jedną z możliwosci jest zdefiniowanie funkcji kosztu jako wartość błędu średniokwadratowego (metoda najmniejszych kwadratów, _mean-square error, MSE).
My zdefiniujemy funkcję kosztu jako _połowę błędu średniokwadratowego w celu ułatwienia późniejszych obliczeń (obliczenie pochodnej funkcji kosztu w dalszej części wykładu). Możemy tak zrobić, ponieważ $\frac{1}{2}$ jest stałą, a pomnożenie przez stałą nie wpływa na przebieg zmienności funkcji.
$$ J(\theta) , = , \frac{1}{2m} \sum_{i = 1}^{m} \left( h_{\theta} \left( x^{(i)} \right) - y^{(i)} \right) ^2 $$
gdzie $m$ jest liczbą wszystkich przykładów (obserwacji), czyli wielkością zbioru danych uczących.
W powyższym wzorze sumujemy kwadraty różnic między przewidywaniami modelu ($h_\theta \left( x^{(i)} \right)$) a obserwacjami ($y^{(i)}$) po wszystkich przykładach $i$.
Teraz nasze zadanie sprowadza się do tego, że będziemy szukać takich parametrów $\theta = \left[\begin{array}{c}\theta_0\\ \theta_1\end{array}\right]$, które minimalizują fukcję kosztu $J(\theta)$:
$$ \hat\theta = \mathop{\arg\min}_{\theta} J(\theta) $$
$$ \theta \in \mathbb{R}^2, \quad J \colon \mathbb{R}^2 \to \mathbb{R} $$
Proszę zwrócić uwagę, że dziedziną funkcji kosztu jest zbiór wszystkich możliwych wartości parametrów $\theta$.
$$ J(\theta_0, \theta_1) , = , \frac{1}{2m} \sum_{i = 1}^{m} \left( \theta_0 + \theta_1 x^{(i)} - y^{(i)} \right) ^2 $$
def J(h, theta, x, y):
"""Funkcja kosztu"""
m = len(y)
return 1.0 / (2 * m) * sum((h(theta, x[i]) - y[i])**2 for i in range(m))# Oblicz wartość funkcji kosztu i pokaż na wykresie
def regline2(fig, fun, theta, xx, yy):
"""Rysuj regresję liniową"""
ax = fig.axes[0]
x0, x1 = min(xx), max(xx)
X = [x0, x1]
Y = [fun(theta, x) for x in X]
cost = J(fun, theta, xx, yy)
ax.plot(X, Y, linewidth='2',
label=(r'$y={theta0}{op}{theta1}x, \; J(\theta)={cost:.3}$'.format(
theta0=theta[0],
theta1=(theta[1] if theta[1] >= 0 else -theta[1]),
op='+' if theta[1] >= 0 else '-',
cost=cost)))
sliderTheta02 = widgets.FloatSlider(min=-10, max=10, step=0.1, value=0, description=r'$\theta_0$', width=300)
sliderTheta12 = widgets.FloatSlider(min=-5, max=5, step=0.1, value=0, description=r'$\theta_1$', width=300)
def slide2(theta0, theta1):
fig = regdots(x, y)
regline2(fig, h, [theta0, theta1], x, y)
legend(fig)Poniższy interaktywny wykres pokazuje wartość funkcji kosztu $J(\theta)$. Czy teraz łatwiej jest dobrać parametry modelu?
widgets.interact_manual(slide2, theta0=sliderTheta02, theta1=sliderTheta12)interactive(children=(FloatSlider(value=0.0, description='$\\\\theta_0$', max=10.0, min=-10.0), FloatSlider(valu…
<function __main__.slide2(theta0, theta1)>
Funkcja kosztu jako funkcja zmiennej $\theta$
Funkcja kosztu zdefiniowana jako MSE jest funkcją zmiennej wektorowej $\theta$, czyli funkcją dwóch zmiennych rzeczywistych: $\theta_0$ i $\theta_1$.
Zobaczmy, jak wygląda jej wykres.
# Wykres funkcji kosztu dla ustalonego theta_1=1.0
def costfun(fun, x, y):
return lambda theta: J(fun, theta, x, y)
def costplot(hypothesis, x, y, theta1=1.0):
fig = pl.figure(figsize=(16*.6, 9*.6))
ax = fig.add_subplot(111)
fig.subplots_adjust(left=0.1, right=0.9, bottom=0.1, top=0.9)
ax.set_xlabel(r'$\theta_0$')
ax.set_ylabel(r'$J(\theta)$')
j = costfun(hypothesis, x, y)
fun = lambda theta0: j([theta0, theta1])
X = np.arange(-10, 10, 0.1)
Y = [fun(x) for x in X]
ax.plot(X, Y, linewidth='2', label=(r'$J(\theta_0, {theta1})$'.format(theta1=theta1)))
return fig
def slide3(theta1):
fig = costplot(h, x, y, theta1)
legend(fig)
sliderTheta13 = widgets.FloatSlider(min=-5, max=5, step=0.1, value=1.0, description=r'$\theta_1$', width=300)widgets.interact_manual(slide3, theta1=sliderTheta13)interactive(children=(FloatSlider(value=1.0, description='$\\\\theta_1$', max=5.0, min=-5.0), Button(description…
<function __main__.slide3(theta1)>
# Wykres funkcji kosztu względem theta_0 i theta_1
from mpl_toolkits.mplot3d import Axes3D
import pylab
%matplotlib inline
def costplot3d(hypothesis, x, y, show_gradient=False):
fig = pl.figure(figsize=(16*.6, 9*.6))
ax = fig.add_subplot(111, projection='3d')
fig.subplots_adjust(left=0.0, right=1.0, bottom=0.0, top=1.0)
ax.set_xlabel(r'$\theta_0$')
ax.set_ylabel(r'$\theta_1$')
ax.set_zlabel(r'$J(\theta)$')
j = lambda theta0, theta1: costfun(hypothesis, x, y)([theta0, theta1])
X = np.arange(-10, 10.1, 0.1)
Y = np.arange(-1, 4.1, 0.1)
X, Y = np.meshgrid(X, Y)
Z = np.array([[J(hypothesis, [theta0, theta1], x, y)
for theta0, theta1 in zip(xRow, yRow)]
for xRow, yRow in zip(X, Y)])
ax.plot_surface(X, Y, Z, rstride=2, cstride=8, linewidth=0.5,
alpha=0.5, cmap='jet', zorder=0,
label=r"$J(\theta)$")
ax.view_init(elev=20., azim=-150)
ax.set_xlim3d(-10, 10);
ax.set_ylim3d(-1, 4);
ax.set_zlim3d(-100, 800);
N = range(0, 800, 20)
pl.contour(X, Y, Z, N, zdir='z', offset=-100, cmap='coolwarm', alpha=1)
ax.plot([-3.89578088] * 2,
[ 1.19303364] * 2,
[-100, 4.47697137598],
color='red', alpha=1, linewidth=1.3, zorder=100, linestyle='dashed',
label=r'minimum: $J(-3.90, 1.19) = 4.48$')
ax.scatter([-3.89578088] * 2,
[ 1.19303364] * 2,
[-100, 4.47697137598],
c='r', s=80, marker='x', alpha=1, linewidth=1.3, zorder=100,
label=r'minimum: $J(-3.90, 1.19) = 4.48$')
if show_gradient:
ax.plot([3.0, 1.1],
[3.0, 2.4],
[263.0, 125.0],
color='green', alpha=1, linewidth=1.3, zorder=100)
ax.scatter([3.0],
[3.0],
[263.0],
c='g', s=30, marker='D', alpha=1, linewidth=1.3, zorder=100)
ax.margins(0,0,0)
fig.tight_layout()costplot3d(h, x, y)Na powyższym wykresie poszukiwane minimum funkcji kosztu oznaczone jest czerwonym krzyżykiem.
Możemy też zobaczyć rzut powyższego trójwymiarowego wykresu na płaszczyznę $(\theta_0, \theta_1)$ poniżej:
def costplot2d(hypothesis, x, y, gradient_values=[], nohead=False):
fig = pl.figure(figsize=(16*.6, 9*.6))
ax = fig.add_subplot(111)
fig.subplots_adjust(left=0.1, right=0.9, bottom=0.1, top=0.9)
ax.set_xlabel(r'$\theta_0$')
ax.set_ylabel(r'$\theta_1$')
j = lambda theta0, theta1: costfun(hypothesis, x, y)([theta0, theta1])
X = np.arange(-10, 10.1, 0.1)
Y = np.arange(-1, 4.1, 0.1)
X, Y = np.meshgrid(X, Y)
Z = np.array([[J(hypothesis, [theta0, theta1], x, y)
for theta0, theta1 in zip(xRow, yRow)]
for xRow, yRow in zip(X, Y)])
N = range(0, 800, 20)
pl.contour(X, Y, Z, N, cmap='coolwarm', alpha=1)
ax.scatter([-3.89578088], [1.19303364], c='r', s=80, marker='x',
label=r'minimum: $J(-3.90, 1.19) = 4.48$')
if len(gradient_values) > 0:
prev_theta = gradient_values[0][1]
ax.scatter([prev_theta[0]], [prev_theta[1]],
c='g', s=30, marker='D', zorder=100)
for cost, theta in gradient_values[1:]:
dtheta = [theta[0] - prev_theta[0], theta[1] - prev_theta[1]]
ax.arrow(prev_theta[0], prev_theta[1], dtheta[0], dtheta[1],
color='green',
head_width=(0.0 if nohead else 0.1),
head_length=(0.0 if nohead else 0.2),
zorder=100)
prev_theta = theta
return figfig = costplot2d(h, x, y)
legend(fig)Cechy funkcji kosztu
- $J(\theta)$ jest funkcją wypukłą
- $J(\theta)$ posiada tylko jedno minimum lokalne
2.2. Metoda gradientu prostego
Metoda gradientu prostego
Metoda znajdowania minimów lokalnych.
Idea:
- Zacznijmy od dowolnego $\theta$.
- Zmieniajmy powoli $\theta$ tak, aby zmniejszać $J(\theta)$, aż w końcu znajdziemy minimum.
costplot3d(h, x, y, show_gradient=True)# Przykładowe wartości kolejnych przybliżeń (sztuczne)
gv = [[_, [3.0, 3.0]], [_, [2.6, 2.4]], [_, [2.2, 2.0]], [_, [1.6, 1.6]], [_, [0.4, 1.2]]]
# Przygotowanie interaktywnego wykresu
sliderSteps1 = widgets.IntSlider(min=0, max=3, step=1, value=0, description='kroki', width=300)
def slide4(steps):
costplot2d(h, x, y, gradient_values=gv[:steps+1])widgets.interact(slide4, steps=sliderSteps1)interactive(children=(IntSlider(value=0, description='kroki', max=3), Output()), _dom_classes=('widget-interac…<function __main__.slide4(steps)>
Metoda gradientu prostego
W każdym kroku będziemy aktualizować parametry $\theta_j$:
$$ \theta_j := \theta_j - \alpha \frac{\partial}{\partial \theta_j} J(\theta) \quad \mbox{ dla każdego } j $$
Współczynnik $\alpha$ nazywamy długością kroku lub współczynnikiem szybkości uczenia (_learning rate).
$$ \begin{array}{rcl} \dfrac{\partial}{\partial \theta_j} J(\theta) & = & \dfrac{\partial}{\partial \theta_j} \dfrac{1}{2m} \displaystyle\sum_{i = 1}^{m} \left( h_{\theta} \left( x^{(i)} \right) - y^{(i)} \right) ^2 \\ & = & 2 \cdot \dfrac{1}{2m} \displaystyle\sum_{i=1}^m \left( h_\theta \left( x^{(i)} \right) - y^{(i)} \right) \cdot \dfrac{\partial}{\partial\theta_j} \left( h_\theta \left( x^{(i)} \right) - y^{(i)} \right) \\ & = & \dfrac{1}{m}\displaystyle\sum_{i=1}^m \left( h_\theta \left( x^{(i)} \right) - y^{(i)} \right) \cdot \dfrac{\partial}{\partial\theta_j} \left( \displaystyle\sum_{i=0}^n \theta_i x_i^{(i)} - y^{(i)} \right)\\ & = & \dfrac{1}{m}\displaystyle\sum_{i=1}^m \left( h_\theta \left( x^{(i)} \right) -y^{(i)} \right) x_j^{(i)} \\ \end{array} $$
Czyli dla regresji liniowej jednej zmiennej:
$$ h_\theta(x) = \theta_0 + \theta_1x $$
w każdym kroku będziemy aktualizować:
$$ \begin{array}{rcl} \theta_0 & := & \theta_0 - \alpha , \dfrac{1}{m}\displaystyle\sum_{i=1}^m \left( h_\theta(x^{(i)})-y^{(i)} \right) \\ \theta_1 & := & \theta_1 - \alpha , \dfrac{1}{m}\displaystyle\sum_{i=1}^m \left( h_\theta(x^{(i)})-y^{(i)} \right) x^{(i)}\\ \end{array} $$
Uwaga!
- W każdym kroku aktualizujemy _jednocześnie $\theta_0$ i $\theta_1$
- Kolejne kroki wykonujemy aż uzyskamy zbieżność
Metoda gradientu prostego – implementacja
# Wyświetlanie macierzy w LaTeX-u
def LatexMatrix(matrix):
ltx = r'\left[\begin{array}'
m, n = matrix.shape
ltx += '{' + ("r" * n) + '}'
for i in range(m):
ltx += r" & ".join([('%.4f' % j.item()) for j in matrix[i]]) + r" \\\\ "
ltx += r'\end{array}\right]'
return ltxdef gradient_descent(h, cost_fun, theta, x, y, alpha, eps):
current_cost = cost_fun(h, theta, x, y)
log = [[current_cost, theta]] # log przechowuje wartości kosztu i parametrów
m = len(y)
while True:
new_theta = [
theta[0] - alpha/float(m) * sum(h(theta, x[i]) - y[i]
for i in range(m)),
theta[1] - alpha/float(m) * sum((h(theta, x[i]) - y[i]) * x[i]
for i in range(m))]
theta = new_theta # jednoczesna aktualizacja - używamy zmiennej tymaczasowej
try:
prev_cost = current_cost
current_cost = cost_fun(h, theta, x, y)
except OverflowError:
break
if abs(prev_cost - current_cost) <= eps:
break
log.append([current_cost, theta])
return theta, logbest_theta, log = gradient_descent(h, J, [0.0, 0.0], x, y, alpha=0.02, eps=0.0000001)
display(Math(r'\large\textrm{Wynik:}\quad \theta = ' +
LatexMatrix(np.matrix(best_theta).reshape(2,1)) +
(r' \quad J(\theta) = %.4f' % log[-1][0])
+ r' \quad \textrm{po %d iteracjach}' % len(log))) # Przygotowanie interaktywnego wykresu
sliderSteps2 = widgets.IntSlider(min=0, max=500, step=1, value=1, description='kroki', width=300)
def slide5(steps):
costplot2d(h, x, y, gradient_values=log[:steps+1], nohead=True)widgets.interact_manual(slide5, steps=sliderSteps2)interactive(children=(IntSlider(value=500, description='kroki', max=500), Button(description='Run Interact', s…
<function __main__.slide5(steps)>
Współczynnik $\alpha$ (długość kroku)
Tempo zbieżności metody gradientu prostego możemy regulować za pomocą parametru $\alpha$, pamiętając, że:
- Jeżeli długość kroku jest zbyt mała, algorytm może działać zbyt wolno.
- Jeżeli długość kroku jest zbyt duża, algorytm może nie być zbieżny.
2.3. Predykcja wyników
Zbudowaliśmy model, dzięki któremu wiemy, jaka jest zależność między dochodem firmy transportowej ($y$) a ludnością miasta ($x$).
Wróćmy teraz do postawionego na początku wykładu pytania: jak przewidzieć dochód firmy transportowej w mieście o danej wielkości?
Odpowiedź polega po prostu na zastosowaniu funkcji $h$ z wyznaczonymi w poprzednim kroku parametrami $\theta$.
Na przykład, jeżeli miasto ma $536,000$ ludności, to $x = 53.6$ (bo dane trenujące były wyrażone w dziesiątkach tysięcy mieszkańców, a $536,000 = 53.6 \cdot 10,000$) i możemy użyć znalezionych parametrów $\theta$, by wykonać następujące obliczenia: $$ \hat{y} , = , h_\theta(x) , = , \theta_0 + \theta_1 , x , = , 0.0494 + 0.7591 \cdot 53.6 , = , 40.7359 $$
Czyli używając zdefiniowanych wcześniej funkcji:
example_x = 53.6
predicted_y = h(best_theta, example_x)
print(predicted_y) ## taki jest przewidywany dochód tej firmy transportowej w 536-tysięcznym mieście59.20669578355076
2.4. Ewaluacja modelu
Jak ocenić jakość stworzonego przez nas modelu?
- Trzeba sprawdzić, jak przewidywania modelu zgadzają się z oczekiwaniami!
Czy możemy w tym celu użyć danych, których użyliśmy do wytrenowania modelu? NIE!
- Istotą uczenia maszynowego jest budowanie modeli/algorytmów, które dają dobre przewidywania dla nieznanych danych – takich, z którymi algorytm nie miał jeszcze styczności! Nie sztuką jest przewidywać rzeczy, które juz sie zna.
- Dlatego testowanie/ewaluowanie modelu na zbiorze uczącym mija się z celem i jest nieprzydatne.
- Do ewaluacji modelu należy użyć oddzielnego zbioru danych.
- Dane uczące i dane testowe zawsze powinny stanowić oddzielne zbiory!
Na wykładzie _5. Dobre praktyki w uczeniu maszynowym dowiesz się, jak podzielić posiadane dane na zbiór uczący i zbiór testowy.
Tutaj, na razie, do ewaluacji użyjemy specjalnie przygotowanego zbioru testowego.
Jako metrykę ewaluacji wykorzystamy znany nam już błąd średniokwadratowy (MSE):
def mse(expected, predicted):
"""Błąd średniokwadratowy"""
m = len(expected)
if len(predicted) != m:
raise Exception('Wektory mają różne długości!')
return 1.0 / (2 * m) * sum((expected[i] - predicted[i])**2 for i in range(m))# Wczytwanie danych testowych z pliku za pomocą numpy
test_data = np.loadtxt('data01_test.csv', delimiter=',')
x_test = test_data[:, 0]
y_test = test_data[:, 1]
# Obliczenie przewidywań modelu
y_pred = h(best_theta, x_test)
# Obliczenie MSE na zbiorze testowym (im mniejszy MSE, tym lepiej!)
evaluation_result = mse(y_test, y_pred)
print(evaluation_result)3.5475511284782235
Otrzymana wartość mówi nam o tym, jak dobry jest stworzony przez nas model.
W przypadku metryki MSE im mniejsz wartość, tym lepiej.
W ten sposób możemy np. porównywać różne modele.
2.5. Regresja liniowa wielu zmiennych
Do przewidywania wartości $y$ możemy użyć więcej niż jednej cechy $x$:
Przykład – ceny mieszkań
import csv
reader = csv.reader(open('data02_train.tsv', encoding='utf-8'), delimiter='\t')
for i, row in enumerate(list(reader)[:10]):
if i == 0:
print(' '.join(['{}: {:8}'.format('x' + str(j) if j > 0 else 'y ', entry)
for j, entry in enumerate(row)]))
else:
print(' '.join(['{:12}'.format(entry) for entry in row]))y : price x1: isNew x2: rooms x3: floor x4: location x5: sqrMetres 476118.0 False 3 1 Centrum 78 459531.0 False 3 2 Sołacz 62 411557.0 False 3 0 Sołacz 15 496416.0 False 4 0 Sołacz 14 406032.0 False 3 0 Sołacz 15 450026.0 False 3 1 Naramowice 80 571229.15 False 2 4 Wilda 39 325000.0 False 3 1 Grunwald 54 268229.0 False 2 1 Grunwald 90
$$ x^{(2)} = ({\rm "False"}, 3, 2, {\rm "Sołacz"}, 62), \quad x_3^{(2)} = 2 $$
Hipoteza
W naszym przypadku (wybraliśmy 5 cech):
$$ h_\theta(x) = \theta_0 + \theta_1 x_1 + \theta_2 x_2 + \theta_3 x_3 + \theta_4 x_4 + \theta_5 x_5 $$
W ogólności ($n$ cech):
$$ h_\theta(x) = \theta_0 + \theta_1 x_1 + \theta_2 x_2 + \ldots + \theta_n x_n $$
Jeżeli zdefiniujemy $x_0 = 1$, będziemy mogli powyższy wzór zapisać w bardziej kompaktowy sposób:
$$ \begin{array}{rcl} h_\theta(x) & = & \theta_0 x_0 + \theta_1 x_1 + \theta_2 x_2 + \ldots + \theta_n x_n \\ & = & \displaystyle\sum_{i=0}^{n} \theta_i x_i \\ & = & \theta^T , x \\ & = & x^T , \theta \\ \end{array} $$
Metoda gradientu prostego – notacja macierzowa
Metoda gradientu prostego przyjmie bardzo elegancką formę, jeżeli do jej zapisu użyjemy wektorów i macierzy.
$$ X=\left[\begin{array}{cc} 1 & \left( \vec x^{(1)} \right)^T \\ 1 & \left( \vec x^{(2)} \right)^T \\ \vdots & \vdots\\ 1 & \left( \vec x^{(m)} \right)^T \\ \end{array}\right] = \left[\begin{array}{cccc} 1 & x_1^{(1)} & \cdots & x_n^{(1)} \\ 1 & x_1^{(2)} & \cdots & x_n^{(2)} \\ \vdots & \vdots & \ddots & \vdots\\ 1 & x_1^{(m)} & \cdots & x_n^{(m)} \\ \end{array}\right] \quad \vec{y} = \left[\begin{array}{c} y^{(1)}\\ y^{(2)}\\ \vdots\\ y^{(m)}\\ \end{array}\right] \quad \theta = \left[\begin{array}{c} \theta_0\\ \theta_1\\ \vdots\\ \theta_n\\ \end{array}\right] $$
# Wersje macierzowe funkcji rysowania wykresów punktowych oraz krzywej regresyjnej
def hMx(theta, X):
return X * theta
def regdotsMx(X, y):
fig = pl.figure(figsize=(16*.6, 9*.6))
ax = fig.add_subplot(111)
fig.subplots_adjust(left=0.1, right=0.9, bottom=0.1, top=0.9)
ax.scatter([X[:, 1]], [y], c='r', s=50, label='Dane')
ax.set_xlabel('Populacja')
ax.set_ylabel('Zysk')
ax.margins(.05, .05)
pl.ylim(y.min() - 1, y.max() + 1)
pl.xlim(np.min(X[:, 1]) - 1, np.max(X[:, 1]) + 1)
return fig
def reglineMx(fig, fun, theta, X):
ax = fig.axes[0]
x0, x1 = np.min(X[:, 1]), np.max(X[:, 1])
L = [x0, x1]
LX = np.matrix([1, x0, 1, x1]).reshape(2, 2)
ax.plot(L, fun(theta, LX), linewidth='2',
label=(r'$y={theta0:.2}{op}{theta1:.2}x$'.format(
theta0=float(theta[0][0]),
theta1=(float(theta[1][0]) if theta[1][0] >= 0 else float(-theta[1][0])),
op='+' if theta[1][0] >= 0 else '-')))# Wczytwanie danych z pliku za pomocą numpy – regresja liniowa wielu zmiennych – notacja macierzowa
import pandas
data = pandas.read_csv('data02_train.tsv', delimiter='\t', usecols=['price', 'rooms', 'floor', 'sqrMetres'])
m, n_plus_1 = data.values.shape
n = n_plus_1 - 1
Xn = data.values[:, 1:].reshape(m, n)
# Dodaj kolumnę jedynek do macierzy
XMx = np.matrix(np.concatenate((np.ones((m, 1)), Xn), axis=1)).reshape(m, n_plus_1)
yMx = np.matrix(data.values[:, 0]).reshape(m, 1)
print(XMx[:5])
print(XMx.shape)
print()
print(yMx[:5])
print(yMx.shape)[[ 1. 3. 1. 78.] [ 1. 3. 2. 62.] [ 1. 3. 0. 15.] [ 1. 4. 0. 14.] [ 1. 3. 0. 15.]] (1339, 4) [[476118.] [459531.] [411557.] [496416.] [406032.]] (1339, 1)
Funkcja kosztu – notacja macierzowa
$$J(\theta)=\dfrac{1}{2|\vec y|}\left(X\theta-\vec{y}\right)^T\left(X\theta-\vec{y}\right)$$
from IPython.display import display, Math, Latex
def JMx(theta,X,y):
"""Wersja macierzowa funkcji kosztu"""
m = len(y)
J = 1.0 / (2.0 * m) * ((X * theta - y) . T * ( X * theta - y))
return J.item()
thetaMx = np.matrix([10, 90, -1, 2.5]).reshape(4, 1)
cost = JMx(thetaMx,XMx,yMx)
display(Math(r'\Large J(\theta) = %.4f' % cost))Gradient – notacja macierzowa
$$\nabla J(\theta) = \frac{1}{|\vec y|} X^T\left(X\theta-\vec y\right)$$
from IPython.display import display, Math, Latex
def dJMx(theta,X,y):
"""Wersja macierzowa gradientu funckji kosztu"""
return 1.0 / len(y) * (X.T * (X * theta - y))
thetaMx = np.matrix([10, 90, -1, 2.5]).reshape(4, 1)
display(Math(r'\large \theta = ' + LatexMatrix(thetaMx) +
r'\quad' + r'\large \nabla J(\theta) = '
+ LatexMatrix(dJMx(thetaMx,XMx,yMx))))Algorytm gradientu prostego – notacja macierzowa
$$ \theta := \theta - \alpha , \nabla J(\theta) $$
# Implementacja algorytmu gradientu prostego za pomocą numpy i macierzy
def GDMx(fJ, fdJ, theta, X, y, alpha, eps):
current_cost = fJ(theta, X, y)
log = [[current_cost, theta]]
while True:
theta = theta - alpha * fdJ(theta, X, y) # implementacja wzoru
current_cost, prev_cost = fJ(theta, X, y), current_cost
if abs(prev_cost - current_cost) <= eps:
break
if current_cost > prev_cost:
print('Długość kroku (alpha) jest zbyt duża!')
break
log.append([current_cost, theta])
return theta, log
thetaStartMx = np.zeros((n + 1, 1))
# Zmieniamy wartości alpha (rozmiar kroku) oraz eps (kryterium stopu)
thetaBestMx, log = GDMx(JMx, dJMx, thetaStartMx,
XMx, yMx, alpha=0.0001, eps=0.001)
######################################################################
display(Math(r'\large\textrm{Wynik:}\quad \theta = ' +
LatexMatrix(thetaBestMx) +
(r' \quad J(\theta) = %.4f' % log[-1][0])
+ r' \quad \textrm{po %d iteracjach}' % len(log))) 2.6. Metoda gradientu prostego w praktyce
Kryterium stopu
Algorytm gradientu prostego polega na wykonywaniu określonych kroków w pętli. Pytanie brzmi: kiedy należy zatrzymać wykonywanie tej pętli?
W każdej kolejnej iteracji wartość funkcji kosztu maleje o coraz mniejszą wartość.
Parametr eps określa, jaka wartość graniczna tej różnicy jest dla nas wystarczająca:
- Im mniejsza wartość
eps, tym dokładniejszy wynik, ale dłuższy czas działania algorytmu. - Im większa wartość
eps, tym krótszy czas działania algorytmu, ale mniej dokładny wynik.
Na wykresie zobaczymy porównanie regresji dla różnych wartości eps
# Wczytwanie danych z pliku za pomocą numpy – wersja macierzowa
data = np.loadtxt('data01_train.csv', delimiter=',')
m, n_plus_1 = data.shape
n = n_plus_1 - 1
Xn = data[:, 0:n].reshape(m, n)
# Dodaj kolumnę jedynek do macierzy
XMx = np.matrix(np.concatenate((np.ones((m, 1)), Xn), axis=1)).reshape(m, n_plus_1)
yMx = np.matrix(data[:, 1]).reshape(m, 1)
thetaStartMx = np.zeros((2, 1))
fig = regdotsMx(XMx, yMx)
theta_e1, log1 = GDMx(JMx, dJMx, thetaStartMx, XMx, yMx, alpha=0.01, eps=0.01) # niebieska linia
reglineMx(fig, hMx, theta_e1, XMx)
theta_e2, log2 = GDMx(JMx, dJMx, thetaStartMx, XMx, yMx, alpha=0.01, eps=0.000001) # pomarańczowa linia
reglineMx(fig, hMx, theta_e2, XMx)
legend(fig)display(Math(r'\theta_{10^{-2}} = ' + LatexMatrix(theta_e1) +
r'\quad\theta_{10^{-6}} = ' + LatexMatrix(theta_e2)))[1;31m---------------------------------------------------------------------------[0m [1;31mNameError[0m Traceback (most recent call last) [1;32m<ipython-input-35-b43f25d4f5a8>[0m in [0;36m<module>[1;34m[0m [1;32m----> 1[1;33m display(Math(r'\theta_{10^{-2}} = ' + LatexMatrix(theta_e1) + [0m[0;32m 2[0m r'\quad\theta_{10^{-6}} = ' + LatexMatrix(theta_e2))) [1;31mNameError[0m: name 'theta_e1' is not defined
Długość kroku ($\alpha$)
# Jak zmienia się koszt w kolejnych krokach w zależności od alfa
def costchangeplot(logs):
fig = pl.figure(figsize=(16*.6, 9*.6))
ax = fig.add_subplot(111)
fig.subplots_adjust(left=0.1, right=0.9, bottom=0.1, top=0.9)
ax.set_xlabel('krok')
ax.set_ylabel(r'$J(\theta)$')
X = np.arange(0, 500, 1)
Y = [logs[step][0] for step in X]
ax.plot(X, Y, linewidth='2', label=(r'$J(\theta)$'))
return fig
def slide7(alpha):
best_theta, log = gradient_descent(h, J, [0.0, 0.0], x, y, alpha=alpha, eps=0.0001)
fig = costchangeplot(log)
legend(fig)
sliderAlpha1 = widgets.FloatSlider(min=0.01, max=0.03, step=0.001, value=0.02, description=r'$\alpha$', width=300)widgets.interact_manual(slide7, alpha=sliderAlpha1)interactive(children=(FloatSlider(value=0.02, description='$\\\\alpha$', max=0.03, min=0.01, step=0.001), Button…
<function __main__.slide7(alpha)>
2.7. Normalizacja danych
Normalizacja danych to proces, który polega na dostosowaniu danych wejściowych w taki sposób, żeby ułatwić działanie algorytmowi gradientu prostego.
Wyjaśnię to na przykladzie.
Użyjemy danych z „Gratka flats challenge 2017”.
Rozważmy model $h(x) = \theta_0 + \theta_1 x_1 + \theta_2 x_2$, w którym cena mieszkania prognozowana jest na podstawie liczby pokoi $x_1$ i metrażu $x_2$:
# Wczytanie danych przy pomocy biblioteki pandas
import pandas
alldata = pandas.read_csv('data_flats.tsv', header=0, sep='\t',
usecols=['price', 'rooms', 'sqrMetres'])
alldata[:10]| price | rooms | sqrMetres | |
|---|---|---|---|
| 0 | 476118.00 | 3 | 78 |
| 1 | 459531.00 | 3 | 62 |
| 2 | 411557.00 | 3 | 15 |
| 3 | 496416.00 | 4 | 14 |
| 4 | 406032.00 | 3 | 15 |
| 5 | 450026.00 | 3 | 80 |
| 6 | 571229.15 | 2 | 39 |
| 7 | 325000.00 | 3 | 54 |
| 8 | 268229.00 | 2 | 90 |
| 9 | 604836.00 | 4 | 40 |
# Funkcja, która pokazuje wartości minimalne i maksymalne w macierzy X
def show_mins_and_maxs(XMx):
mins = np.amin(XMx, axis=0).tolist()[0] # wartości minimalne
maxs = np.amax(XMx, axis=0).tolist()[0] # wartości maksymalne
for i, (xmin, xmax) in enumerate(zip(mins, maxs)):
display(Math(
r'${:.2F} \leq x_{} \leq {:.2F}$'.format(xmin, i, xmax)))# Przygotowanie danych
import numpy as np
%matplotlib inline
data2 = np.matrix(alldata[['rooms', 'sqrMetres', 'price']])
m, n_plus_1 = data2.shape
n = n_plus_1 - 1
Xn = data2[:, 0:n]
XMx2 = np.matrix(np.concatenate((np.ones((m, 1)), Xn), axis=1)).reshape(m, n_plus_1)
yMx2 = np.matrix(data2[:, -1]).reshape(m, 1) / 1000.0Cechy w danych treningowych przyjmują wartości z zakresu:
show_mins_and_maxs(XMx2)Jak widzimy, $x_2$ przyjmuje wartości dużo większe niż $x_1$. Powoduje to, że wykres funkcji kosztu jest bardzo „spłaszczony” wzdłuż jednej z osi:
def contour_plot(X, y, rescale=10**8):
theta0_vals = np.linspace(-100000, 100000, 100)
theta1_vals = np.linspace(-100000, 100000, 100)
J_vals = np.zeros(shape=(theta0_vals.size, theta1_vals.size))
for t1, element in enumerate(theta0_vals):
for t2, element2 in enumerate(theta1_vals):
thetaT = np.matrix([1.0, element, element2]).reshape(3,1)
J_vals[t1, t2] = JMx(thetaT, X, y) / rescale
pl.figure()
pl.contour(theta0_vals, theta1_vals, J_vals.T, np.logspace(-2, 3, 20))
pl.xlabel(r'$\theta_1$')
pl.ylabel(r'$\theta_2$')contour_plot(XMx2, yMx2, rescale=10**10)Jeżeli funkcja kosztu ma kształt taki, jak na powyższym wykresie, to łatwo sobie wyobrazić, że znalezienie minimum lokalnego przy użyciu metody gradientu prostego musi stanowć nie lada wyzwanie: algorytm szybko znajdzie „rynnę”, ale „zjazd” wzdłuż „rynny” w poszukiwaniu minimum będzie odbywał się bardzo powoli.
Jak temu zaradzić?
Spróbujemy przekształcić dane tak, żeby funkcja kosztu miała „ładny”, regularny kształt.
Skalowanie
Będziemy dążyć do tego, żeby każda z cech przyjmowała wartości w podobnym zakresie.
W tym celu przeskalujemy wartości każdej z cech, dzieląc je przez wartość maksymalną:
$$ \hat{x_i}^{(j)} := \frac{x_i^{(j)}}{\max_j x_i^{(j)}} $$
XMx2_scaled = XMx2 / np.amax(XMx2, axis=0)
show_mins_and_maxs(XMx2_scaled)contour_plot(XMx2_scaled, yMx2)Normalizacja średniej
Będziemy dążyć do tego, żeby dodatkowo średnia wartość każdej z cech była w okolicach $0$.
W tym celu oprócz przeskalowania odejmiemy wartość średniej od wartości każdej z cech:
$$ \hat{x_i}^{(j)} := \frac{x_i^{(j)} - \mu_i}{\max_j x_i^{(j)}} $$
XMx2_norm = (XMx2 - np.mean(XMx2, axis=0)) / np.amax(XMx2, axis=0)
show_mins_and_maxs(XMx2_norm)contour_plot(XMx2_norm, yMx2)Teraz funkcja kosztu ma wykres o bardzo regularnym kształcie – algorytm gradientu prostego zastosowany w takim przypadku bardzo szybko znajdzie minimum funkcji kosztu.